3 bin 500 yıl önce gelmiş: Santorini’den Türkiye’ye gelen küller

Aydın’ın Çine ilçesinde tarihi 7 bin 500 yıl öncesine ulaşan Tepecik Höyüğü’nde bulunan küllerin bölgeye 3 bin 500 yıl önce Santorini Adası’nda yaşanan volkanik patlamadan sonra geldiği tespit edildi.

Hacettepe Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sevinç Günel’in başkanlığını yürüttüğü Tepecik Höyüğü’ndeki kazılarda 2023 yılında yoğun küllerin olduğu bir tabaka bulundu.

Küllerin rengi ve yapısı nedeniyle volkanik patlama kaynaklı olabileceğini değerlendiren ekip, analiz için Viyana Teknik Üniversitesi Atom Enstitüsüne kül örneği gönderdi.

Yapılan çalışmaların ardından Santorini Adası’ndaki volkanik küllerle benzer elementler taşıyan küllerin, adada 3 bin 500 yıl önce yaşanan volkanik patlamadan sonra bölgeye geldiği belirlendi.

Höyükteki küllerin kökeninin Santorini olduğuna dair hazırlanan bilimsel makale, geçen aralık ayında uluslararası arkeoloji dergisi Anatolica’da yayımlandı.

“GENİŞ ALANDA VE KALIN TABAKA HALİNDE”

Prof. Dr. Sevinç Günel, Santorini’de milattan önce 1500’lü yıllarda meydana gelen yanardağ patlamasının etkisinin Batı Anadolu’dan Doğu Akdeniz’e kadar görülebildiğini söyledi.

Kazılarda rastladıkları küllerin bölgede çıkmış bir yangınla ilişkili olmadığını belirten Günel, volkanik küllerde gözle zor görülebilen kristal şeklinde cam kırıkları gibi oluşumların bulunduğunu, bu küllerin de bu yapıda olmasının kendilerine bir volkanik külü işaret ettiğini anlattı.

Günel, Tepecik Höyüğü’ndeki volkanik küllerin oldukça geniş alanda ve kalın tabaka halinde olduğunu ifade ederek “Bu küllerin analiz çalışmaları Viyana Teknik Üniversitesi Atom Enstitüsü’nde gerçekleştirildi ve analiz sonuçları da Santorini külleriyle benzer elementleri yansıttı. Bu laboratuvarda analiz ettirmemizin nedeni, Santorini yanardağıyla ilgili araştırmalara ve veri tabanına ait bilgilere sahip olmalarıdır. Dolayısıyla kesin sonucu biz de elde etmiş olduk.

Yapı kalıntılarının bulunduğu alanda hatta mimariyle bağlantılı kapların üzerini kaplamış ve yetişkin bir bireye ait olduğunu düşündüğümüz iskelet üzerinde de külleri açığa çıkardık. Bu kapsamda analiz neticelerinin Santorini küllerini vermiş olması, günümüzden 3 bin 500 yıl öncesi Santorini’de gerçekleşen volkanik patlama ve tabii ondan sonra süregelen depremlerle ilgili tahribatı ortaya koydu.”